W całym kraju od wielu miesięcy trwają kontrole zawieranych umów o dzieło. Zdaniem ZUS większość podmiotów niewłaściwie nazywa zawierane umowy celem uniknięcia opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. ZUS uważa , że tylko umowy zawierające element twórczy mogą zostać zakwalifikowane jako umowy o dzieło. Zatem wedle wykładni ZUS jedynie praca polegająca na napisaniu wiersza lub stworzeniu rzeźby zawierają elementy przedmiotowo istotne dla umów o dzieło.
Oczywiście dla prawników jest to bzdura z którą należy walczyć!
Żeby pokazać Państwu jak rozróżnić umowę o dzieło od umowy zlecenia muszę zacząć od teorii.
Zgodnie z brzmieniem art. 627 k.c., przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.
Stosownie zaś do art. 734 k.c. przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.
Natomiast zgodnie z art. 750 k.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.
Umowa o dzieło jest umową rezultatu. Przyjmujący zamówienie (wykonawca) zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, za którego wykonanie, jakość i wydanie jest odpowiedzialny, a zamawiający – do zapłaty wynagrodzenia i odbioru dzieła. Adresatem rezultatu jest zamawiający, a dzieło ma być dostosowane do jego indywidualnych potrzeb, gustów, upodobań.
Na elementy przedmiotowo istotne umowy o dzieło składa się:
- określenie dzieła, do którego wykonania zobowiązany jest przyjmujący zamówienie,
- wynagrodzenie, do którego zapłaty zobowiązany jest zamawiający.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 27.03.2013 r. I CSK 403/12, czytamy, iż:
“Przedmiotem świadczenia przyjmującego zamówienie jest wykonanie dzieła, które może polegać na jego stworzeniu lub przetworzeniu do postaci, w jakiej poprzednio nie istniało. Dziełem jest z góry określony, samoistny materialny lub niematerialny, lecz ucieleśniony i obiektywnie osiągalny pewien rezultat pracy i umiejętności przyjmującego zamówienie, których charakter nie wyklucza zastosowania rękojmi za wady. Cechą konstytutywną dzieła jest samoistność rezultatu, która wyraża się przez niezależność powstałego rezultatu od dalszego działania twórcy oraz od osoby twórcy. Przyjmujący zamówienie odpowiada zatem za nieosiągnięcie określonego rezultatu, a nie za brak należytej staranności.”
Dzieło nie musi być czymś nowatorskim i niewystępującym jeszcze na rynku, ale powinno posiadać charakterystyczne, wynikające z umowy cechy, umożliwiające zbadanie, czy dzieło zostało wykonane prawidłowo i zgodnie z indywidualnymi wymaganiami bądź upodobaniami zamawiającego.
Z kolei umowy zlecenie i o świadczenie usług, zalicza się do zobowiązań starannego działania, a nie zobowiązań rezultatu. Chociaż sama definicja zakłada dążenie do osiągnięcia określonego rezultatu, jednakże w razie jego nieosiągnięcia, ale jednoczesnego dołożenia wszelkich starań w tym kierunku, przy zachowaniu należytej staranności, zleceniobiorca nie ponosi odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązania. Przedmiotem zlecenia jest dokonanie określonej czynności prawnej lub faktycznej (usługi). Czynność taka może zostać wskazana w sposób zindywidualizowany, przez określenie jej rodzaju, przedmiotu, innych postanowień, zwłaszcza przedmiotowo istotnych, a także ewentualnie drugiej strony bądź adresata, albo też tylko przez wskazanie rodzaju takiej czynności.
Dla zakwalifikowania umowy jako dzieła ważne jest aby strony już na etapie konstruowania umowy skonkretyzowały efekt końcowy (dzieło) w sposób powodujący jego zindywidualizowanie, w tym – co do ilości i kryteriów pozwalających weryfikować „dzieło” pod względem wystąpienia ewentualnych wad fizycznych. Chodzi więc o o określony w sposób indywidualny, zmaterializowany w sensie istnienia przedmiot, który odpowiada osobistym preferencjom zamawiającego i nadaje się do weryfikacji w kontekście dostosowania się przyjmującego zamówienie do wymagań składającego zamówienie.
Podobne artykuły
