Podleganie ubezpieczeniom społecznym
Czy ZUS jest uprawniony do weryfikacji podstawy wymiaru składek przedsiębiorcy?
Wszystkie znaki na niebie i ziemi wskazują, iż chaos związany z rozbieżnym orzecznictwem w sprawach dotyczących możliwości kwestionowania podstawy wymiaru składek deklarowanych przez przedsiębiorcę może w niedługim czasie odejść w zapomnienie. Wszystko za sprawą zagadnienie prawnego, które zostało przekazane do rozpatrzenia w drodze uchwały przez powiększony 7 – osobowy skład SN.
Zagadnienie prawne brzmi:
Czy organ rentowy w przypadku podjęcia działalności gospodarczej przez ubezpieczonego, nie negując tytułu podlegania ubezpieczeniom społecznym jest uprawniony do weryfikacji podstawy wymiaru składek na te ubezpieczania w sytuacji, gdy w początkowym okresie prowadzenia tej działalności ubezpieczony deklaruje podstawę wymiaru składki, której wysokość nie ma odzwierciedlenia w przychodach, zaś w kolejnych miesiącach realizuje się ryzyko socjalne, którego wystąpienie było pewne w momencie rozpoczęcia działalności gospodarczej?
Zielone światło na sytuację rzuca ostatni wyrok SN z dnia 2 marca 2023r., w którym Sąd Najwyższy wyraźnie podniósł, iż aktualność zachowała uchwała siedmiu sędziów z dnia 21 kwietnia 2010r. sygn. akt: II UZP 1/10 w zakresie braku możliwości ingerowania przez ZUS w zadeklarowaną przez przedsiębiorcę podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli mieszczą się one w ustawowych granicach. Ponadto Sąd Najwyższy w ślad za wyrokiem SN z dnia 14 grudnia 2005r. sygn. akt: III UK 120/05, wykluczył możliwość wykładni przepisów prawa ubezpieczeń społecznych z uwzględnieniem reguł słuszności (zasad współżycia społecznego).
Zdaniem Sądu: “Po stronie osoby prowadzącej pozarolniczą działalność istnieje zatem uprawnienie do zadeklarowania w granicach zakreślonych ustawą dowolnej kwoty jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, wobec czego sposób w jaki realizuje to uprawnienie zależy wyłącznie od jej decyzji. Ingerencja w tę sferę jakiegokolwiek innego podmiotu jest niedopuszczalna, chyba że ma wyraźne umocowanie w przepisach. Kompetencji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do dokonywania ocen w zakresie sposobu wykonywania przez ubezpieczonego jego prawa nie można się zatem ani domyślać, ani wywodzić ich wyłącznie „z kardynalnych wartości i zasad obowiązującego systemu ubezpieczeń społecznych”.
Jak ostatecznie rozwiązana zostanie kwestia kwestionowania przez ZUS wysokich podstaw wymiaru składek u przedsiębiorców… dowiemy się za parę miesięcy.
Podobne artykuły
