Bez kategorii
Czy ZUS może żądać od przedsiębiorcy zwrotu zasiłków po upływie 5 lat od ich pobrania?
Zasadą jest, iż ZUS wraz z decyzją o uznaniu działalności gospodarczej za pozorną lub kwestionując zadeklarowaną podstawę składek na ubezpieczenie, niemalże równocześnie wydaje decyzję o obowiązku zwrotu wszystkich świadczeń, które w związku z taką działalnością pobrał przedsiębiorca.
Decyzję zwrotową należy oczywiście zaskarżyć w drodze złożenia odwołania do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (w sprawach dotyczących zasiłków właściwym rzeczowo jest Sąd Rejonowy). W takiej sytuacji, do czasu zakończenia sprawy o podleganie ubezpieczeniom społecznym, sprawa zwrotu zasiłków pozostaje zawieszona przed Sądem.
Po prawomocnym niekorzystnym rozstrzygnięciu sprawy o podleganie ubezpieczeniom społecznym, przed Sądami Rejonowymi ruszają procesy zwrotowe, które jak już pisaliśmy wielokrotnie można wygrać.
Czasami zdarza się jednak, że ZUS wydając decyzje o zmniejszeniu podstawy wymiaru składek dla przedsiębiorcy lub o niepodleganiu ubezpieczeniom społecznym, nie wydaje decyzji o zwrocie.
Mając na uwadze fakt, iż procesy o podleganie ubezpieczeniom trwają przed Sądami latami, często dochodzi do sytuacji w której ZUS nie może zobowiązać osoby, która pobrała świadczenie do ich zwrotu, bo upłynęło już 5 lat od dnia ostatnio nienależnie pobranego zasiłku.
Upływ terminu przedawnienia roszczenia o zwrot zasiłku nie tamuje jednak ZUS, który próbuje odzyskać wypłacone środki korzystając z innych przepisów.
W ostatnim czasie trafiają do Nas przedsiębiorcy, którzy pomimo, iż upłynął 5 letni termin, w którym ZUS mógł domagać się od nich zwrotu świadczeń – otrzymują decyzję zobowiązującą do zwrotu.
Dlaczego?
ZUS uznaje, iż przedsiębiorca, który prowadzi działalność gospodarczą, jest zarówno Ubezpieczonym, jak i Płatnikiem, a wobec tego uznaje, iż może bez ograniczeń czasowych żądać od takiego Płatnika zwrotu. Jako podstawę prawną takiego działania ZUS wskazuje art. 84 ust, 6 ustawy systemowej, który stanowi iż:
Jeżeli wypłacenie nienależnych świadczeń zostało spowodowane przekazaniem przez płatnika składek lub inny podmiot nieprawdziwych danych mających wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość, obowiązek zwrotu tych świadczeń wraz z odsetkami, o których mowa w ust. 1, obciąża odpowiednio płatnika składek lub inny podmiot, za cały okres, za który nienależne świadczenia zostały wypłacone.
Czy kwalifikacja prawna dokonywana przez ZUS jest właściwa?
Oczywiście, że nie!
ZUS zapomina o brzmieniu art. 84 ust. 7a ustawy systemowej, który stanowi, iż: przypadku osoby, która nienależnie pobrała świadczenie, decyzji, o której mowa w ust. 7, nie wydaje się później niż w terminie 5 lat od ostatniego dnia okresu, za który pobrano nienależne świadczenie.
Jak wskazują Sądy, w podobnych sprawach, ustawodawca redagując przepis art. 84 ust. 7a ustawy systemowej, limitujący okres, w którym może zostać wydana decyzja zobowiązująca do zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, nie ograniczył zakresu jego stosowania wyłącznie do sytuacji opisanych w art. 84 ust. 2 ustawy – tj. Ubezpieczonych. Nie posłużył się też – w odniesieniu do wyznaczonego kręgu podmiotowego – tradycyjnymi pojęciami prawa ubezpieczeń społecznych, takimi jak „ubezpieczony” i „płatnik składek”, ale objął zakresem jego zastosowania każdą „osobę, która nienależnie pobrała świadczenie”.
Jak podkreślił Sąd Rejonowy w Łodzi: „posłużenie się przez ustawodawcę w hipotezie art. 84 ust. 7a ustawy systemowej pojęciem „osoby, która nienależnie pobrała świadczenie” wyklucza utożsamienie go z pojęciami „ubezpieczonego” i „płatnika”. Takie rozumienie jest koherentne z sensem omawianego przepisu prawa, który zwykle znajduje zastosowanie w przypadku osób, które pobrały świadczenia z ubezpieczenia społecznego, nie podlegając im, a zatem nie mając statusu osoby ubezpieczonej. Jednocześnie przepis ten nie wyłącza – wbrew zapatrywaniu organu rentowego – ze swego kręgu adresatów tych osób, które pobrały świadczeń, deklarując rzekome prowadzenie działalności pozarolniczej, mylnie określanych przez organ rentowy mianem „płatników” (o czym szerzej w dalszej części rozważań). Żaden rodzaj wykładni art. 84 ust. 7a nie prowadzi do wniosku, że osoba, która nienależnie pobrała świadczenie, ale jednocześnie przekazywała organowi rentowemu nieprawdziwe dane dotyczące prawa do świadczeń (art. 84 ust. 6), wyłącznie z tego powodu traci przymiot „osoby, która nienależnie pobrała świadczenie” w rozumieniu art. 84 ust. 7a, a zatem może być objęta obowiązkiem zwrotu świadczeń w każdym czasie”.
Podobne artykuły
