Kontrola ZUSOdwołanie od decyzji ZUSPodleganie ubezpieczeniom społecznym
Kontrole kobiet w ciąży w liczbach.
Kobiety kontrolowane przez ZUS nie dają za wygraną. Od mniej więcej dwóch lat ZUS prowadzi wzmożone kontrole pracownic oraz osób prowadzących działalność gospodarczą, które zdaniem ZUS nadużywają zwolnień lekarskich. Oczywiście większość z kontroli dotyczy kobiet, których ryzyko ubezpieczeniowe związane jest z ciążą. Sprzeciw grupy kontrolowanej został już wielokrotnie dostrzeżony przez telewizję, prasę, mass media, a także posłów na Sejm RP.
W sprawie obrony praw matek wystąpił w dniu 30 kwietnia Poseł na Sejm RP Jakub Kulesza. W złożonej interpelacji poselskiej zawarto szereg pytań kierowanych do Minister Pracy Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Pełen teks interpelacji dostępny tutaj.
Pan poseł zadaje następujące pytania:
- Jakie czynności wykonywane są przez ZUS w trakcie postępowania dotyczącego przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego, macierzyńskiego czy opiekuńczego?
- Czy na etapie przyznawania zasiłków ZUS kontroluje wysokość deklarowanej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne? Jeżeli nie to na jakiej podstawie są przyznawane i wypłacane zasiłki?
- Czy według Pani Minister, zarzucanie kobiecie prowadzącej działalność gospodarczą, która została matką, że wykorzystuje system ubezpieczeń społecznych poprzez płacenie wyższych składek, których wysokość jest zgodna z obowiązującymi przepisami prawa, jest postępowaniem godnym pochwały i zgodnym z prawem?
- Czy według Pani Minister działanie ZUS, który najpierw przyznaje i wypłaca świadczenia w drodze wydanej przez siebie decyzji a następnie po wielu miesiącach stwierdza, że jednak decyzja nie obowiązuje i nakazuje oddać wypłacone świadczenia jest działaniem nienagannym, godnym pochwały i wzbudzającym zaufanie obywateli do instytucji państwowej? Czy takie postępowanie jest zgodne z prawem?
- Czy w związku z powyższym pytaniem, każdą prawomocną decyzję wydaną przez organ państwowy można po kilku latach cofnąć i żądać zwrotu przyznanych tą decyzją świadczeń? Jakie przepisy prawne pozwalają na stosowanie takich metod?
- le postępowań, mających na celu obniżenie zdeklarowanej przez przedsiębiorcę podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest obecnie prowadzonych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, w których decyzja o obniżeniu podstawy i nakazie zwrotu zasiłków nie została jeszcze wydana?
- Ile postępowań prowadzonych przez ZUS od 2017 roku, zostało zakończonych wydaniem decyzji o obniżeniu zdeklarowanej przez przedsiębiorcę podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz nakazem zwrotu wcześniej pobranych świadczeń?
Ministerstwo w dniu 20 maja 2020r. udzieliło odpowiedzi na interpelację, z której niestety wynika, że wszystkie działania podjęte przez ZUS są lege artis.
W odpowiedzi ministerstwa, czytamy, iż:
Działania weryfikacyjne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych mogą mieć miejsce zarówno przed ustaleniem uprawnień i wypłatą pierwszego zasiłku, jak i później. W przypadku osób ubezpieczonych, które często i długotrwale korzystają z zasiłków ZUS bada, czy tytuł ubezpieczenia uprawniający do otrzymywania zasiłków trwa w okresie przerw między okresami pobierania zasiłków. Zdarzają się bowiem sytuacje, w których tytuł ubezpieczenia, np. prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej, utrzymywany jest dla pozoru, wyłącznie w celu otrzymywania zasiłków za kolejne okresy. W takich przypadkach Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydaje decyzje o niepodleganiu ubezpieczeniu chorobowemu, a w konsekwencji także decyzje o odmowie prawa do zasiłków. W przypadku decyzji ustalających podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, w tym na ubezpieczenie chorobowe, wydawane są także decyzje ustalające podstawę wymiaru zasiłków i zobowiązujące do zwrotu różnicy kwot zasiłków, jeżeli zostały obliczone z uwzględnieniem podstaw wymiaru składek w wyższych kwotach.
Wzruszenie ostatecznej decyzji administracyjnej następuje w trybie art. 83a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na to prawo lub zobowiązanie. Natomiast decyzje ostateczne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, od których nie zostało wniesione odwołanie do właściwego sądu, mogą być z urzędu przez Zakład uchylone, zmienione lub unieważnione, na zasadach określonych w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego. Od wydanej decyzji przysługuje – zgodnie z ogólną zasadą – odwołanie do sądu.
Obowiązujące przepisy umożliwiają wydanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzji zobowiązującej do zwrotu nienależnie pobranego świadczenia z ubezpieczeń społecznych, o ile od ostatniego dnia okresu, za który zostało pobrane nienależne świadczenie, nie upłynęło 5 lat, przy czym ZUS nie może żądać zwrotu kwoty nienależnie pobranych świadczeń z ubezpieczeń społecznych za okres dłuższy niż ostatnie 3 lata – termin ten liczony jest od ostatniego dnia okresu, za który nienależnie pobrane świadczenie zostało wypłacone.
Pełen tekst odpowiedzi ministerstwa znajdziecie tutaj.
Przedstawiona odpowiedź ministerstwa stawia pokrzywdzonych w punkcie wyjścia. Zdaniem minister wszystkie działania podejmowane przez ZUS są legalne. Takie stanowisko stawia zielone światło ZUSowi w wszczynaniu kolejnych postępowań.
Z oficjalnych danych Ministerstwa wynika, że w I półroczu 2019 r. oddziały ZUS wydały:
2135 decyzji wyłączających z ubezpieczeń społecznych osoby zgłoszone jako pracownicy, które wystąpiły o świadczenie krótkoterminowe, w tym 1188 dla kobiet w ciąży,
– 765 decyzji wyłączających z ubezpieczeń społecznych osoby zgłoszone jako prowadzące pozarolniczą działalność, które wystąpiły o świadczenie krótkoterminowe, w tym 334 dla kobiet w ciąży.
W 2018 r. oddziały ZUS wydały:
– 2943 decyzje wyłączające z ubezpieczeń społecznych osoby zgłoszone jako pracownicy, które wystąpiły o świadczenie krótkoterminowe, w tym 1701 dla kobiet w ciąży,
687 decyzje wyłączające z ubezpieczeń społecznych osoby zgłoszone jako prowadzące pozarolniczą działalność, które wystąpiły o świadczenie krótkoterminowe, w tym 227 dla kobiet w ciąży.
Nie ulega wątpliwości, że kobiety w ciąży stanowią gros przypadków decyzji wyłączających z ubezpieczeń społecznych czy to w kategorii zgłoszonych jako pracownicy, czy to w kategorii zgłoszonych jako prowadzące pozarolnicza działalność gospodarczą.
Należy zwrócić uwagę na oparcie się o dane dotyczące wydanych decyzji. Brak jest oficjalnych informacji dotyczących ilości wszczętych postępowań, które okazały się bezpodstawne i zakończyły się umorzeniem.
W mojej kancelarii prowadzę obecnie około 100 spraw kobiet wyłączonych w ubezpieczeń społecznych w różnych obszarach Polski. Często reprezentuję kobiety również na etapie kontroli ZUS. Nie robiłam dotychczas dokładnych statystyk, ale więcej niż połowa spraw które analizowałam zakończona została wydaniem decyzji o umorzeniu postępowania jeszcze na etapie ZUS. Powyższe pozwala mi wyprowadzić wniosek, że podawane dane ministerialne należy podwoić!
A co z kobietami wyłączonymi z ubezpieczeń społecznych, które Ministerstwo pozbawiło ochrony?
Pozostaje walczyć o zmianę decyzji w przedmiocie podlegania ubezpieczeniom społecznym na etapie postępowania sądowego. Sądy w większości liberalnie podchodzą do tez stawianych przez ZUS (dużo zależy od rejonu Polski w którym walczę dla moich klientek). Większość spraw z zakresu podlegania ubezpieczeniom społecznych kończy się sukcesem i zmianą decyzji. Dla ułatwienia przypominam kilka wpisów pomocnych w prowadzeniu spraw dotyczących fikcyjności zatrudnienia lub prowadzenia działalności gospodarczej.
Pomoc w prowadzonej przez drugiego małżonka działalności gospodarczej
ZUS zmniejsza podstawę składek na ubezpieczenie
ZUS ingeruje w podstawę wymiaru składek
Osoba współpracująca – kontrola ZUS
Z jakich powodów ZUS kontroluje osoby prowadzące działalność
Kontrola prowadzenie działalności gospodarczej przez ZUS
Fikcyjność prowadzenia działalności gospodarczej
Fikcyjność prowadzenia działalności gospodarczej a jej zarobkowy charakter
Podobne artykuły
