Problem niższych świadczeń emerytalnych dotyczy przede wszystkim emerytów, których świadczenia przekraczają kwotę 4.920 złotych. Jest to efekt podniesienia kwoty wolnej od podatku do 30 tys. złotych i jednoczesnego zlikwidowania możliwości odliczenia składki zdrowotnej. Od 2022 roku składka na ubezpieczenia zdrowotne w wysokości 9% będzie musiała zostać opłacona od każdego świadczenia emerytalnego, niezależnie od możliwych zwolnień podatkowych i zawsze będzie skutkowała obniżeniem świadczenia brutto. W przypadku osób stale pracujących przewidziano ulgę dla klasy średniej, która miała uchronić te osoby przed drastycznym obniżeniem dochodów. Niestety w przypadku emerytów nie przewidziano żadnych mechanizmów rekompensujących straty.
Jak “Polski Ład” wpływa na wysokość emerytury?
Dla emerytów, którzy otrzymują emeryturę do kwoty 2.500 zł reforma jest najbardziej korzystna. Ich emerytura nie będzie obarczona podatkiem dochodowym, a jedynie obowiązkową składką zdrowotną, która wynosi 9% kwoty brutto emerytury. Dotychczas płacili oni podatek dochodowy oraz mniejszą składkę zdrowotną, od stycznia zobowiązani są do opłacania jedynie zwiększonej do 9% składki zdrowotnej.
Kolejna grupa zyskuje coraz mniej – są to emeryci, których emerytura przekracza 2.500 zł brutto, ale jest niższa niż 4.920 zł brutto, oni zapłacą podatek dochodowy, ale będzie on niższy niż w latach ubiegłych, gdyż uwzględniona jest kwota wolna od podatku 2.500 zł miesięcznie. Jednocześnie również ta grupa zapłaci obowiązkową składkę zdrowotną (9%) od całości kwoty brutto swojej emerytury. Powyżej emerytury wynoszącej 2.500 zł brutto zysk wynikający z kwoty wolnej od podatku jest konsumowany przez rosnącą składkę zdrowotną, która płacona jest od coraz większej kwoty emerytury.
Osoby, które są uprawnione do uzyskania wyższych niż 4.920 zł brutto świadczeń w kolejnych miesiącach będą otrzymywać niższe emerytury, ponieważ jednocześnie zapłacą podatek dochodowy od kwoty przekraczającej 2.500 i obowiązkową, niemożliwą do odliczenia składkę zdrowotną. Z obliczeń wynika, iż to właśnie kwota 4.920 zł stanowi granicę opłacalności reformy. Powyżej tej kwoty im wyższe świadczenie, tym strata będzie bardziej odczuwalna. Nowa regulacja składki zdrowotnej w całości konsumuje zysk ze zwiększenia kwoty wolnej od podatku.
Co prawda znaczna część emerytów zyskuje na omawianej reformie, ale nie możemy zapominać o osobach, które z uwagi na niedopatrzenie co miesiąc będą otrzymywać niższą emeryturę, niż ta, która została im przyznana dotychczas na podstawie wielu lat ciężkiej pracy.
Czy emerytura może zostać obniżona?
Jak powszechnie wiadomo wysokość emerytury jest zależna przede wszystkim od wpłaconych w przeszłości składek. Wiele osób celowo wybierało lepiej płatne prace, aby na starość uzyskiwać większą emeryturę.
Każdy emeryt otrzymał już decyzję, która jasno określa wysokość jego świadczenia, które nie może zostać już obniżone, gdyż decyzja ustalająca prawo jest ostateczna i prawomocna. Zmiana decyzji możliwa jest w ustawowo określonych przypadkach.
Obniżenie emerytury jest równoznaczne z naruszeniem praw nabytych przez osoby, które otrzymały ostateczną i prawomocną decyzję określającą wysokość emerytury. Przywołana reforma powoduje faktyczne zmniejszenie uzyskiwanych świadczeń, które zostały już ustalone i cechują się ochroną prawną.
Zastosowane w nowym ładzie rozwiązanie narusza przepisy Konstytucji. Art. 67 Konstytucji zapewnia prawo do zabezpieczenia społecznego po osiągnięciu wieku emerytalnego, natomiast art. 2 Konstytucji wyrażający zasadę demokratycznego państwa prawa i jednocześnie potwierdza istnienie ochrony praw nabytych. Zgodnie z licznymi orzeczeniami zasada ochrony praw nabytych obejmuje przede wszystkim prawa nabyte w drodze skonkretyzowanych decyzji przyznających świadczenia- np. w drodze decyzji o przyznaniu emerytury. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 17 maja 2018 roku w sprawie III AUa 341/18 potwierdza, że “Prawem nabytym jest zatem prawo do emerytury po spełnieniu warunków ustawowych (art. 100 ustawy emerytalnej)”.
Podobne artykuły
