Emerytura nauczyciela
Praca podjęta po uzyskaniu prawa do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego.
Zgodnie z treścią art. 9 ustawy o nauczycielskim świadczeniu kompensacyjnym.
1. Prawo do świadczenia ulega zawieszeniu lub świadczenie to ulega zmniejszeniu na zasadach określonych w art. 103 ust. 3 i art. 104-106 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
2. Prawo do świadczenia ulega zawieszeniu bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu w razie podjęcia przez uprawnionego pracy w jednostkach, o których mowa w art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela.
Według art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych, prawo do świadczenia kompensacyjnego ulega zawieszeniu lub świadczenie na zasadach określonych w art. 103 ust. 3 i art. 104-106 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w razie osiągania przychodu w kwocie wyższej niż 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, zaś zgodnie z art. 104 ust. 8 tej ustawy, w razie osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, nie wyżej jednak niż 130% tej kwoty.
Z art. 9 ust. 2 wyżej cytowanej ustawy o świadczeniach kompensacyjnych wynika natomiast, że prawo do świadczenia ulega zawieszeniu bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu w razie podjęcia przez uprawnionego pracy w jednostkach, o których mowa w art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela.
Przepis art. 1 ustawy Karta Nauczyciela stanowi, że ustawie podlegają nauczyciele, wychowawcy i inni pracownicy pedagogiczni zatrudnieni w:
1) publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach oraz placówkach doskonalenia nauczycieli działających na podstawie ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty, z zastrzeżeniem ust. 2 pkt 1a, 1b oraz pkt 2 lit. a;
2) zakładach poprawczych oraz schroniskach dla nieletnich działających na podstawie ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2014 r. poz. 382);
4) publicznych kolegiach pracowników służb społecznych.
Zasady określone w art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych nie stosuje się do osób pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, które zostały zatrudnione w jednostkach wymienionych w art. 1 Karty Nauczyciela, ale w innym charakterze niż wynika z tego przepisu tj. nie w charakterze nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego. Przepis art. 1 Karty Nauczyciela należy bowiem interpretować całościowo. Z przepisu tego wynika, że dotyczy on osób zatrudnionych w różnego rodzaju placówkach pedagogicznych, ale nie wszystkich osób zatrudnionych w tych placówkach, lecz tylko tych, którzy wykonują szeroko rozumianą pracę pedagogiczną. Tylko te osoby mają bowiem uprawnienia określone w Karcie Nauczyciela (np. w zakresie wymiaru czasu pracy, wymiaru urlopu wypoczynkowego). Tylko też pracownicy pedagogiczni mogą być zatrudnieni na podstawie mianowania, inne są też zasady rozwiązywania z nimi stosunków pracy. Do innych pracowników zatrudnionych w placówkach pedagogicznych – tych którzy nie wykonują pracy o charakterze pedagogicznym – stosuje się przepisy Kodeksu pracy. Do tych pracowników, z uwagi na to, że nie korzystają z uprawnień określonych w Karcie Nauczyciela nie można też stosować ograniczeń określonych w art. 9 ust. 2 ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych.
Podobne stanowisko w tym przedmiocie zajął Sąd Apelacyjny w Lublinie w wyroku z dnia 12 lipca 2017r., sygn. akt: III AUa 1424/16, zgodnie z treścią którego:
„Skoro prawo do świadczenia kompensacyjnego przysługuje za odejście z zawodu, przepis ten należy interpretować w taki sposób, że osoby pobierające świadczenie kompensacyjne mogą podejmować zatrudnienie u dowolnego pracodawcy, w tym również w jednostkach wymienionych w art. 1 Karcie Nauczyciela, ale nie mogą powrócić do zawodu nauczyciela ani na stanowiska wymagające przygotowania pedagogicznego. Nie powinno mieć znaczenia, gdzie osoba uprawniona do świadczenia kompensacyjnego podejmie pracę, np. sekretarki, sprzątaczki, inspektora bhp, księgowej, czy urzędniczki w szkole, w urzędzie czy w spółce, bowiem cel, jaki przyświecał ustawodawcy, polegał na przeciwdziałaniu pozornemu odchodzeniu z zawodu nauczyciela przed osiągnięciem wieku emerytalnego, a następnie powrotowi do tego zawodu, ale już ze świadczeniem z budżetu państwa”.
Jaki przychód osiąga osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą?
Jeżeli chodzi o przychody z prowadzonej działalności gospodarczej, to nie mają one znaczenia w odniesieniu do byłego nauczyciela, ponieważ zgodnie z treścią art. Art. 104. Ustawy o emeryturach i rentach z FUS:
1. Prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu lub świadczenia te ulegają zmniejszeniu, na zasadach określonych w ust. 3-8 oraz w art. 105, w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, o której mowa w ust. 2 oraz z tytułu służby wymienionej w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 6.
1a. Dla emerytów i rencistów prowadzących pozarolniczą działalność za przychód, o którym mowa w ust. 1, przyjmuje się przychód stanowiący podstawę wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych.
To nie wysokość osiąganych przychodów lecz kwota zadeklarowanych składek na ZUS stanowi przychód powodujący ewentualne zawieszenie lub zmniejszenie prawa do świadczeń z ZUS.
Należy również pamiętać, iż wysokość zadeklarowanej podstawy wymiaru składek z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej oraz wynagrodzenia z umowy o pracę ulegają sumowaniu. Jeżeli dwa źródła spowodują przekroczenie 70% przeciętnego wynagrodzenia – świadczenie ulegnie zmniejszeniu.
Niezależnie od powyższego zgodnie z art. art. 127. Ustawy o emeryturach i rentach z FUS:
1. Emeryt lub rencista jest zobowiązany zawiadomić organ rentowy o podjęciu działalności, o której mowa w art. 104 ust. 1-4, i o wysokości osiąganego z tego tytułu przychodu, a po upływie roku kalendarzowego – o wysokości tego przychodu uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym.
2. Obowiązek określony w ust. 1 nie dotyczy emerytów, którzy wiek emerytalny 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni) osiągnęli przed podjęciem działalności, o której mowa w art. 104 ust. 1-4.
3. Obowiązki określone w ust. 1 spoczywają odpowiednio na pracodawcy i zleceniodawcy, a w przypadku osoby pełniącej służbę – na właściwej komórce kadrowej.
Podobne artykuły
