Podleganie ubezpieczeniom społecznym
Skutki zawarcie związku małżeńskiego podczas trwania umowy o pracę.
W mojej kancelarii stosunkowo często analizuję sytuację w których ZUS podważa tytuł podlegania ubezpieczeniom, a co za tym idzie odmawia wypłaty zasiłków (chorobowych, macierzyńskich), z uwagi na okoliczność, iż strony umowy o pracę zawarły związek małżeński podczas trwania umowy.
Czy ZUS ma prawo tak postępować?
Zgodnie z art. 8 ust. 11 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność uważa się:
– małżonka,
– dzieci własne,
– dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione,
– rodziców,
– macochę i ojczyma
– osoby przysposabiające,
– jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności.
Zgodnie z art. 8 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, o których mowa w ust. 11, to dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 cyt., obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi.
Zważając na powyższe przepisy należy dojść do wniosku, iż cechami konstytutywnymi pojęcia “współpraca przy działalności gospodarczej“, o której mowa w art. 8 ust. 11 ustawy systemowej, są występujące łącznie:
a) istotny ciężar gatunkowy działań współpracownika, które nie mogą mieć charakteru wtórnego,
b) bezpośredni związek z przedmiotem działalności gospodarczej,
c) stabilność i zorganizowanie,
d) znaczący czas i częstotliwość podejmowanych robót.
Współpraca osoby bliskiej musi mieć znaczenie ekonomiczne dla prowadzącego działalność. Termin “współpraca” oznacza pracę wykonywaną wspólnie z kimś, z innymi; wspólną pracę, działalność prowadzoną wspólnie. Termin współpraca przy prowadzeniu działalności, którym operuje art. 8 ust. 11 ustawy systemowej, zakłada, że współpracujący ma istotny wpływ na tę działalność. Wartość działania w ramach współpracy musi być także znacząca.
Jeżeli zatem kryteria określone dla osób współpracujących spełnia pracownik – małżonek, to dla celów ubezpieczeń społecznych, jest traktowany jak osoba współpracująca. Istnienie formalnie zawartej umowy o pracę między osoba prowadzącą działalność pozarolniczą, a małżonką tej osoby, wykonującą czynności pracownicze w faktycznych warunkach współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności, określonych w art. 8 ust. 11 ustawy systemowej, powoduje objęcie tej małżonki ubezpieczeniami społecznymi z tytułu współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności. Podkreślić należy, iż tytuł obowiązku ubezpieczenia społecznego, nie jest objęty wolą stron (tak Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 30 września 2020r. sygn. akt: III AUa 547/20).
Jak wynika z powyższego, odpowiedź na zakreślone na wstępie pytanie nie jest jednoznaczna, to okoliczności faktyczne decydowały będą o możliwości podważenia decyzji ZUS o niepodleganiu ubezpieczeniom jako pracownik.
Podobne artykuły
