EmeryturaEmerytura PomostowaOdwołanie od decyzji ZUSWcześniejsza emerytura
Traktorzysta i kierowca samochodu ciężarowego – praca w warunkach szkodliwych
W dniu dzisiejszym chciałabym poruszyć kwestie już wcześniej analizowane na moim blogu, a dotyczące prac w warunkach szczególnych. Postanowiłam wrócić do tematu, ponieważ Sąd Najwyższy w najnowszych uchwałach kategorycznie rozstrzygnął wątpliwości dotyczące prac wykonywanych przez traktorzystów oraz kierowców samochodów ciężarowych.
Praca kierowcy ciągnika (traktorzysty) w rolnictwie – od lat wywoływała rozbieżności w orzecznictwie sądów powszechnych, dlatego Sąd Najwyższy odpowiadając na pytanie:
Czy pracę kierowcy ciągnika (traktorzysty) w rolnictwie przypadającą w okresie obowiązywania rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1956 r. w sprawie zaliczania pracowników do kategorii zatrudnienia (Dz. U. z 21956 r. Nr 39, poz. 176 ze zm.), wymienioną pod poz. 1 w dziale XVII w wykazie prac wykonywanych w warunkach szkodliwych dla zdrowia, uprawniających do zaliczenia do pierwszej kategorii zatrudnienia załączonym do tego rozporządzenia, uwzględnia się przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach, o których mowa w art. 184 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz.1270 ze zm.), na podstawie § 19 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 ze zm.) oraz § 9 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 maja 1979 r. w sprawie pierwszej kategorii zatrudnienia (Dz. U. z 1979 r. Nr 13, poz. 86 i z 1981 r. Nr 32, poz. 186)?
Uchwałą składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2019 r. ostatecznie ustalił, iż:
Pracy traktorzysty w rolnictwie wykonywanej w okresie obowiązywania rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1956 r. w sprawie zaliczania pracowników do kategorii zatrudnienia (Dz.U. Nr 39, poz. 176 ze zm.) nie uważa się za okres zatrudnienia w szczególnych warunkach, o którym mowa w art. 184 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz.U. z 2018 r., poz. 1270 ze zm.).”
Jest to niekorzystny sposób wykładni dla wielu osób, które wniosły lub wniosą w przyszłości odwołania od decyzji ZUS odmawiających przyznania prawa do wcześniejszej emerytury lub rekompensaty za pracę w warunkach szczególnych, niemniej jednak wydanie powyżej uchwały zapewni jednolitość wydawanych orzeczeń oraz pozwoli prawnikom analizującym zasadność wnoszenia odwołań od decyzji ZUS rzetelnie poinformować swojego klienta o prawdopodobnym scenariuszu postępowania przez sądem.
Praca kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony od dawna wzbudzała kontrowersje. Problematycznym nie było ustalenie, czy kierowca rzeczywiście prowadził pojazdy o określonym tonażu, lecz sprecyzowanie jakie właściwie czynności dodatkowe mógł wykonywać. Niejednokrotnie uczestniczyłam w procesach, gdzie sąd w sposób bardzo rygorystyczny podchodził np. do kwestii odbioru zapłaty za przewożony towar. Czynność “konwojowania” środków pieniężnych była niejako niedozwolona, ponieważ nie mieściła się w katalogu prac uprawniających do przyznania świadczeń w wieku obniżonym. Podobny problem pojawiał się przy ustalaniu, czy kierowca po dowiezieniu towaru mógł uczestniczyć w jego rozładunku. Wielu klientów nie mogło zrozumieć braku racjonalności po stronie ustawodawcy tworzącego przepisy oderwane od rzeczywistości.
W tym przypadku racjonalność wykazał Sąd Najwyższy odpowiadając na pytanie prawne:
Czy praca kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, wymieniona w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), w Dziale VIII wykazu A pod pozycją 2, jest pracą w szczególnych warunkach, uprawniającą do emerytury na podstawie art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2017 r., poz. 1383 ze zm.), jeśli kierujący takim pojazdem wykonywał służbowo także czynności konwojenta, ładowacza lub spedytora?
Dnia 31 stycznia 2018 r. Sąd Najwyższy podjął uchwałę w składzie 7 sędziów (sygn. akt.: III UZP 8/17), zgodnie z którą:
Praca w transporcie kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, który ubocznie wykonywał czynności konwojenta, ładowacza lub spedytora w odniesieniu do przewożonych towarów, jest pracą w szczególnych warunkach (art. 32 ust. 1 w związku z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jednolity tekst: Dz.U. z 2017 r., poz. 1383 ze zm. w związku z poz. 2 Działu VIII wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, Dz.U. Nr 8, poz. 43 ze zm.)”.
Jak łatwo zauważyć Sąd Najwyższy nie zawsze postępuje po myśli ubezpieczonych, niemniej jednak wydawane uchwały tworzą sytem prawny bardziej przejrzystym, co jest korzystne dla wszystkich.
Podobne artykuły
