Wspólnicy wieloosobowych spółek z o.o. są zwolnieni z opłacania ZUS-u, taka konstrukcja jest często stosowana przez przedsiębiorców celem optymalizacji kosztów prowadzonej działalności. Brak odprowadzania składek do ZUS w razie nieposiadania innego tytułu podlegania ubezpieczeniom rodzi niestety problem w postaci braku ubezpieczenia zdrowotnego. Wspólnicy wieloosobowych spółek często decydują się zatrudnienie we własnych spółkach nawet na część etatu celem zdobycia tytułu podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu.
ZUS ma jednak na uwadze osoby zatrudnione we własnych spółkach i w razie wystąpienie choroby wspólnika zatrudnionego w spółce często przeprowadza kontrolę prawidłowości podlegania ubezpieczeniom.
Bardzo niekorzystne światło na sprawy sądowe dotyczące zatrudnienia wspólników posiadających większościowe udziały w spółkach rzuca najnowsze postanowienie Sądu Najwyższego wydane w dniu 24 marca 2021r. w sprawie prowadzonej pod sygn. akt: III USK 156/21.
Wspólnik, który ma większościowe udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie może korzystać z ubezpieczenia społecznego jako pracownik. Z tym stanowiskiem nie koliduje możliwość pracowniczego ubezpieczenia wspólników wieloosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością na stanowiskach członków zarządu. Jednak, gdy udział w kapitale zakładowym spółki innych wspólników pozostaje iluzoryczny to w orzecznictwie Sądu Najwyższy nie aprobuje się czynności zmierzających do wykreowania więzi pracowniczej, pozbawionej jednocześnie jej immanentnych cech z racji połączenia pracy i kapitału.
“(…)wspólnik, który ma większościowe udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością nie może korzystać z ubezpieczenia społecznego jako pracownik (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 3 lipca 2011 r., I UK 8/11, OSNP 2012 nr 17-18, poz. 225, LEX nr 1043990 oraz z dnia 11 września 2013 r., II UK 36/13, LEX nr 1391783). Z tym stanowiskiem nie koliduje możliwość pracowniczego ubezpieczenia wspólników wieloosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością na stanowiskach członków zarządu (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 8 marca 1995 r., I PZP 7/95, OSNAPiUS 1995 Nr 18, poz. 227). Jednak, gdy udział w kapitale zakładowym spółki innych wspólników pozostaje iluzoryczny – co miało miejsce w rozpoznawanej sprawie w okresie wskazanym przez Sąd Apelacyjny, to w orzecznictwie Sądu Najwyższy nie aprobuje się czynności zmierzających do wykreowania więzi pracowniczej, pozbawionej jednocześnie jej immanentnych cech z racji połączenia pracy i kapitału.
Zwroty “prawie jedyny wspólnik” oraz “iluzoryczny wspólnik” nie wywodzą się z języka prawnego, są zaś wyrazem opisu stanu faktycznego danej sprawy. Nie podlegają wykładni tak jak przepisy prawa. Prawdą jest, że Sąd Najwyższy nie sprecyzował dotąd znaczenia pozaustawowych pojęć “niemal (prawie) jedyny wspólnik (udziałowiec)” lub “wspólnik (udziałowiec) iluzoryczny”, jednak nie może budzić wątpliwości, że proporcja, z jaką mamy do czynienia w sprawie oznacza, że odwołująca się ma pozycję właścicielską tak dalece dominującą, iż nie może być własnym pracodawcą. Taka skala większości udziałów (przewagi głosów w zgromadzeniu wspólników) oraz sposób jej wykorzystywania nakazuje traktować wieloosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością na równi ze spółką jednoosobową, w której jedyny udziałowiec nie może pozostawać w stosunku pracy ze spółką ze względu na brak elementów konstrukcyjnych właściwych dla stosunku pracy (…)”.
Należy jednak pamiętać, iż ZUS wszczyna postępowania kontrolne dopiero w momencie konieczności wypłaty zasiłków, dlatego pozorny spokój utrzymujący się nawet przez kilka lat może zostać przerwany w momencie przesłania L4 do ZUS.
Podobne artykuły
