Odwołanie od decyzji ZUSPodleganie ubezpieczeniom społecznym
ZUS nie może kwestionować zadeklarowanej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie przedsiębiorcy.
Temat podważanie podstawy wymiaru składek na naszym blogu był poruszany wielokrotnie i zawsze staliśmy na stanowisku, że ZUS nie ma prawa do podważania podstawy wymiaru składek, niemniej jednak praktyka sądów w tym zakresie jest różna.
W niektórych częściach Polski Sądy stanowczo krytykują działania ZUS w zakresie podważania podstawy wymiaru składek wskazując, iż jest to działanie niedopuszczalne. W innych zaś Sądy przeszły z taką praktyką do porządku dziennego. Moja obserwacja wskazuje, że im dalej na wschód tym panuje większe poparcie dla uznania możliwości kwestionowania zadeklarowanej podstawy składek na ubezpieczenie.
Dobre wieści przekazał w tej materii Sąd Najwyższy wydając w dniu 2 marca 2023r. wyrok w którym uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie w sprawie o zmianę podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, chorobowe oraz wypadkowe.
Sąd Apelacyjny w Lublinie w ślad za ZUS podważył zadeklarowaną przez przedsiębiorcę postawę wymiaru składek z powołaniem się na argumentację dotyczącą zasady solidaryzmu społecznego oraz istoty prowadzonej działalności gospodarczej, w sytuacji gdy pobieranie świadczeń z ubezpieczeń społecznych było bardziej rentowne niż samo prowadzenie działalności gospodarczej. Ponadto Sąd Apelacyjny wskazał, iż odstępuje od stanowiska Sądu Najwyższego wyrażonego w uchwale siedmiu sędziów z dnia 21 kwietnia 2010r. II UZP 1/10 i uznał, że ZUS jest uprawniony do kwestionowania kwoty zadeklarowanej przez osobę prowadzącą działalność gospodarczą jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.
Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 marca 2023r. wyraźnie podniósł, iż aktualność zachowała uchwała siedmiu sędziów z dnia 21 kwietnia 2010r. sygn. akt: II UZP 1/10 w zakresie braku możliwości ingerowania przez ZUS w zadeklarowaną przez przedsiębiorcę podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli mieszczą się one w ustawowych granicach. Ponadto Sąd Najwyższy w ślad za wyrokiem SN z dnia 14 grudnia 2005r. sygn. akt: III UK 120/05, wykluczył możliwość wykładni przepisów prawa ubezpieczeń społecznych z uwzględnieniem reguł słuszności (zasad współżycia społecznego).
Zdaniem Sądu: “Po stronie osoby prowadzącej pozarolniczą działalność istnieje zatem uprawnienie do zadeklarowania w granicach zakreślonych ustawą dowolnej kwoty jako podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, wobec czego sposób w jaki realizuje to uprawnienie zależy wyłącznie od jej decyzji. Ingerencja w tę sferę jakiegokolwiek innego podmiotu jest niedopuszczalna, chyba że ma wyraźne umocowanie w przepisach. Kompetencji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do dokonywania ocen w zakresie sposobu wykonywania przez ubezpieczonego jego prawa nie można się zatem ani domyślać, ani wywodzić ich wyłącznie „z kardynalnych wartości i zasad obowiązującego systemu ubezpieczeń społecznych”.
Wyrok SN wydaje się być zbawieniem dla licznych sporów przedsiębiorców z ZUS, które obecnie rozpatrywane są przez Sądy Powszechne. Wyrażam gorącą nadzieję, iż zostanie on powszechnie zaakceptowany w orzecznictwie.
Podobne artykuły
