Rekompensata za pracę w szczególnych warunkach.
Rekompensata za pracę na statkach żeglugi śródlądowej.
Zgodnie z art. 2 pkt. 5 ustawy z dnia 19.12.2008 r. o emeryturach pomostowych, rekompensata jest to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze dla osób, które nie mają ustalonego decyzją prawomocną prawa do emerytury pomostowej.
Do oceny pracy wykonywanej w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze konieczne jest m. in. odwołanie się do przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdzie wskazano, że rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w art. 32 ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych (ust. 4 art. 32). Przepisy dotychczasowe to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Natomiast w myśl § 2 ust. 1 tego rozporządzenia – okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.
W wykazie A dziale VIII pod pozycją 5 ww. Rozporządzenia jako praca w warunkach szczególnych została wskazana praca na statkach żeglugi śródlądowej (pracownicy zaliczeni do personelu pływającego, z wyjątkiem zatrudnionych sezonowo).
Pomimo faktu, iż powyższa definicja jest prosta, w praktyce często spotykamy się z decyzjami, w których ZUS nie zalicza pracy na statkach żeglugi śródlądowej, jako pracy w warunkach szczególnych. Przyczyną takie stanu rzeczy najczęściej jest błędnie wystawione świadectwo pracy, które z uwagi na upływ okresu od zatrudnienia często nie może zostać poprawione z powodu likwidacji pracodawcy. W takim wypadku niezbędnym jest odwołanie się do Sądu, gdzie należy wykazać, iż pracownik stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę na statkach żeglugi śródlądowej.
Na co zwraca uwagę Sąd podczas przesłuchania w sprawie o ustalenie pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze?
W pierwszej kolejności Sąd bada czy praca była wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy i czy nie miała charakteru sezonowego. Sąd ustala na jakim stanowisku pracownik był zatrudniony (np. bosman, marynarz, kapitan) oraz czy pracownik nie był oddelegowany do wykonywania innej pracy, jak np. ładowanie towarów czy wykonywanie czynności administracyjnych.
Sąd ustala na jakich statkach pływał pracownik i po jakich wodach oraz czy statek podlegał wpisowi do rejestru administracyjnego polskich statków żeglugi śródlądowej. Sąd ustala również czy pracownik otrzymywał dodatek za pracę w warunkach szczególnych, czy miał prawo do posiłków regeneracyjnych i na jakie szkodliwe czynniki był narażony.
Jakie dowody przedstawić, ażeby wykazać, ze pracownik wykonywał pracę w warunkach szczególnych na statkach żeglugi śródlądowej (pracownicy zaliczeni do personelu pływającego)?
Dowodami poświadczającymi pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze są w szczególności:
1. świadectwo pracy, w tym świadectwo pracy w warunkach szczególnych;
2. akta osobowe, umowy o pracę, aneksy, angaże;
3. zeznania świadków, którzy widywali pracownika w pracy;
4. przesłuchanie pracownika;
5. książeczka żeglarska;
Sąd po zebraniu wszystkich dowodów dokonuje następnie oceny ich wiarygodności. Jeżeli zgromadzony materiał dowodowy wykaże, iż pracownik wykonywał prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze przez okres 15 lat, zmieni zaskarżoną decyzję ZUS i przyzna prawo do rekompensaty za pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.
Podobne artykuły
