Odwołanie od decyzji ZUS
Odmowa przyjęcia wypowiedzenia zmieniającego, a ustanie stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy – świadczenie przedemerytalne.
Czym jest świadczenie przedemerytalne i jakie są warunki jego przyznania opisywaliśmy we wpisie:
Świadczenie przedemerytalne.
Na tle spraw o świadczenia przedemerytalne pojawia się wiele sporów sądowych, a jedynym z nich jest kwestia czy pracownikowi, który odmówił przyjęcia wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy przysługuje świadczenie przedemerytalne.
Czym jest wypowiedzenie warunków pracy i płacy?
Tzw. wypowiedzenie zmieniające polega na wypowiedzeniu pracownikowi dotychczasowych warunków pracy i płacy oraz zaproponowaniu mu jednocześnie nowych warunków.
Oczywiście pracownik nie musi godzić się na przyjęcie nowych warunków, niemniej w takim przypadku umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego wypowiedzenia. Jeżeli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził zgodę na te warunki.
Jaki wpływ ma odmowa przyjęcia wypowiedzenia zmieniającego na prawo do świadczenia przedemerytalnego?
Powyższe zapewne spowoduje, iż ZUS odmówi przyznania świadczenia przedemerytalnego wskazując, iż odmowa przyjęcia wypowiedzenia zmieniającego stanowi współprzyczynę rozwiązania umowy, co wyklucza przyznanie świadczenia, niemniej w naszej ocenie, jak najbardziej warto odwoływać się w podobnych sprawach.
Sąd Najwyższy przyjmuje, że do rozwiązania stosunku pracy z przyczyn nie dotyczących pracownika dochodzi również w sytuacji, gdy rozwiązanie to następuje po dokonaniu wypowiedzenia zmieniającego, w rezultacie odmowy przyjęcia przez pracownika nowych warunków pracy lub płacy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 2009 r., II PK 108/08, LEX nr 738347).
Podkreślenia wymaga jednak, że Sąd Najwyższy w powołanym wyroku stwierdził również, że to, iż rozwiązanie stosunku pracy następuje w trybie wypowiedzenia zmieniającego, a nie w drodze wypowiedzenia definitywnego, ma jedynie znaczenie dla oceny, czy przyczyny z art. 1 ust. 1 ustawy z 1989 r. stanowią wyłączny powód uzasadniający rozwiązanie stosunku pracy. Jeżeli bowiem pracownikowi zaproponowano odpowiednią pracę, to odmowa jej przyjęcia może być w pewnym wypadku potraktowana, jako współprzyczyna rozwiązania stosunku pracy. Będzie tak wtedy, gdy z uwagi na interes pracownika i zakładu pracy oraz rodzaj i charakter zaproponowanej pracy w zasadzie można oczekiwać, iż pracownik powinien przyjąć zaoferowane mu nowe warunki. Z kolei odmowa przyjęcia nowych warunków pracy noszących znamiona szykany, jak i nieprzyjęcie warunków wyraźnie z jakiegoś powodu niedogodnych dla pracownika nie stoi natomiast na przeszkodzie uznaniu, że przyczyny rozwiązania stosunku pracy leżą wyłącznie po stronie zakładu pracy.
Jeśli więc w wypowiedzeniu zmieniającym pracodawca zaproponuje pracownikowi warunki pracy obiektywnie do przyjęcia (stanowisko odpowiadające kwalifikacjom pracownika i adekwatne dla tego stanowiska wynagrodzenie), to odmowa przyjęcia takich warunków może być potraktowana jako współprzyczyna rozwiązania stosunku pracy, co spowoduje, że świadczenie przedemerytalne temu pracownikowi nie będzie przysługiwać (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 2015 r., III PK 55/14, LEX nr 1677804), przy czym ocena proponowanych pracownikowi warunków oraz jego zachowania i odmowy musi być przy tym zobiektywizowana a zasadnicze znaczenie ma ocena, czy proponowane warunki były na tyle niekorzystne, że można było z góry zakładać, iż pracownik ich nie przyjmie. (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 7 lipca 2000 r., I PKN 728/99, OSNP 2002 Nr 2, poz. 40, z dnia 16 listopada 2000 r., I PKN 79/00, OSNP 2002 z. 10, poz. 240, z dnia 12 sierpnia 2009 r., II PK 38/09, LEX nr 560731).
W orzecznictwie jako przykłady, obiektywnie usprawiedliwionej odmowy uznaje się:
a) odmowę przyjęcia wypowiedzenia noszącego znamiona szykany (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 2008 r., II PK 67/08, LEX nr 785526),
b) odmowę przyjęcia wypowiedzenia prowadzące do radykalnego obniżenia wynagrodzenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 2000 r., I PKN 79/00, OSNP 2002/10/240,
Z kolei za zmiany warunków nie usprawiedliwiające odmowy ich przyjęcia uznano m.in. obniżenie wynagrodzenia w sposób adekwatny do stawek innych pracowników (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 kwietnia 2015 r., II PK 211/14, LEX nr 1745824) czy zmianę miejsca wykonywania pracy do miejscowości odległej o 90 km (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 sierpnia 2009 r., II PK 38/09, LEX nr 560731).
Reasumując odmowa przyjęcia przez pracownika warunków pracy i płacy zaproponowanych mu w trybie wypowiedzenia zmieniającego, które w sposób istotny pogorszają jego warunki pracy i płacy nie stanowi współprzyczyny rozwiązania stosunku pracy i płacy i należy przyjąć, że stosunek pracy został rozwiązany z przyczyn niedotyczących pracownika. Pogląd taki zawarł również Sąd Apelacyjny w Poznaniu w orzeczeniu z dnia 3 czerwca 2015 r. III AUa 1681/14 cytowanym w odwołaniu ale również Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 26 listopada 2014 r. sygn. akt II AUa 1557/14.
Podobne artykuły
