Nierzadko spotykam się z sytuacjami, w których pracodawca zatrudniający powyżej 20 pracowników popełnia błąd przy wypłacie zasiłków. Po weryfikacji ze strony ZUS, która wykazuje iż zasiłki nie powinny zostać wypłacone lub ich wysokość powinna być niższa od pierwotnie oszacowanej, pracodawca wzywa pracownika do zapłaty dotychczas wypłaconych kwot, które przy dłuższej chorobie wynoszą od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych.
Zasadnicze pytanie sprowadza się do ustalenia czy pracownik jest zobowiązany do zwrotu pobranego zasiłku?
Zgodnie z art. 61 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa prawo do zasiłków określonych w ustawie i ich wysokość ustalają oraz zasiłki te wypłacają płatnicy składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych.
Zasadą jest, iż pracodawca, ustalając prawo do zasiłku chorobowego musi znać zasady ustalania okresu zasiłkowego, a w razie wątpliwości, pracodawca powinien wystąpić do ZUS.
Zgodnie z art. 63 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, ubezpieczony i płatnik składek na ubezpieczenie chorobowe (pracodawca) mogą wystąpić z wnioskiem do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ustalenie uprawnień ubezpieczonego do zasiłku chorobowego, a od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w tej kwestii przysługują środki odwoławcze do sądu ubezpieczeń społecznych (ust. 3).
Prawidłowy więc tok postępowania pracodawcy, który uważa, że pracownik otrzymuje nienależny zasiłek chorobowy np. po wyczerpaniu okresu zasiłkowego, powinien polegać na wystąpieniu do ZUS z wnioskiem na podstawie art. 63 ust. 2 ustawy zasiłkowej. W razie uznania, że pracodawca ma rację, ZUS powinien wydać odpowiednią decyzję wstrzymać wypłatę zasiłku.
Pracodawca, który bezrefleksyjnie wypłaca zasiłek nie powinien przenosić ciężaru swoich zaniechań na pracownika, oczywiście przy założeniu iż pracownik nie zataja przed pracodawcą pewnych informacji lub nie wprowadza takiego pracodawcy w błąd.
Owszem w razie wypłaty zasiłków, do których pracownik nie powinien nabyć prawa powstaje po stronie pracodawcy prawo do żądania od pracownika zwrotu uzyskanej przez niego korzyści majątkowej tj. powstaje roszczenie o zwrot nienależnego świadczenia przewidziane w art. 410 § 2 k.c. (w zw. z art. 300 k.p.), który to przepis stanowi, że świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.
Jednakże w wielu sytuacjach można uznać, że doszło do wygaśnięcia obowiązku zwrotu przez pracownika wypłaconej kwoty. Art. 409 k.c. (w zw.z art. 300 k.p.) stanowi, iż obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu.
Zatem, skoro pracownik nie musiał liczyć się z obowiązkiem zwrotu kwoty wypłacanej jemu przez pracodawcę co miesiąc, a kwoty te zużył w dobrej wierze na podstawowe potrzeby życiowe swoje i swojej rodziny, w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, to zgodnie z art. 409 k.c. w zw. z art. 300 k.p.c., obowiązek pozwanego zwrotu wartości korzyści wygasł.
Podobne artykuły
