Do mojej kancelarii coraz częściej trafiają klienci (większościowi wspólnicy spółek z o.o.) na których ZUS nakłada obowiązek odprowadzania składek społecznych i zdrowotnych tak jak ma to miejsce u osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.
ZUS powołując się na wyroki Sądu Najwyższego (zazwyczaj jest to wyrok z dnia 3 sierpnia 2011r. sygn. akt: I UK 8/11 oraz z dnia 7 kwietnia 2010r. sygn. akt: II UK 177/09), stwierdza iż w sytuacji posiadania przez jednego wspólnika większości udziałów, z perspektywy norm prawa taką spółkę należy traktować jako spółkę jednoosobową. Dzieje się tak ponieważ zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej, za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej.
Prezentowany pogląd ZUS należy uznać za błędny!
Orzecznictwo na które się powołuje się ZUS nie dotyczy spraw dotyczących nałożenia obowiązku odprowadzania składek przez większościowych wspólników spółek z o.o.
Otóż sprawa rozstrzygana w postępowaniu I UK 8/11 dotyczyła dopuszczalności uzyskiwania statusu pracowniczego wspólnika spółki z o.o., w spółce, w której jeden ze wspólników posiadał 124 ze 125 udziałów a nie kwestii podlegania ubezpieczeniom społecznym w oparciu o art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej.
Działanie ZUS nie dotyczy przecież objęcia większościowego wspólnika ubezpieczeniem społecznym z tytułu zatrudnienia w spółce na podstawie umowy o pracę, gdzie istotne jest to, czy osoba
zatrudniana jest jedynym czy niemal jedynym wspólnikiem.
W analizowanych przypadkach chodzi bowiem, czy wnioskodawca podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z samego tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
Takiemu tytułowi podlega jednak jedynie wówczas, gdy jest „wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o.”.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem objęcie udziałów, choćby w nieznacznej części, w spółce przez innych udziałowców należy uznać za okoliczność wyłączającą zastosowanie przepisu art. 8 ust. 6 pkt 4. W wyroku Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 7 kwietnia 2022 r. (sygn. akt III AUa1313/20), w którym wskazano, że:
„wyłącznie wspólnik jednoosobowej spółki z o.o. podlega ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia działalności pozarolniczej. Nie będzie tak zatem w przypadku wspólnika spółki wieloosobowej (dwu-i więcej), nawet jeśli w konkretnych realiach faktycznych jeden ze wspólników, posiadający większościowy pakiet udziałów (wspólnik dominujący) w istocie skupia w swoich rękach całą wiązkę uprawnień o charakterze majątkowym oraz uprawnień o charakterze korporacyjnym w tej spółce”.
Wreszcie pogląd ten aprobuje również najnowsze orzecznictwo Sadu Najwyższego, albowiem w wyroku z dnia 15 września 2021r., I USKP 44/21 sąd ten wskazał, iż
„obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlega tylko jedyny wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a nie wspólnik większościowy, choćby “prawie” lub “niemal” jedyny (art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm. w związku z art. 4 § 1 pkt 3 k.s.h.)”.
W orzeczeniu tym Sad Najwyższy szeroko rozważył dotychczasowe orzecznictwo dotyczące tej tematyki i wskazał przyczyny dla których nie można analogicznie stosować poglądów orzecznictwa wypracowanych w sprawach dotyczących podlegania ubezpieczeniom z tytułu zatrudnienia pracowniczego w spółkach w których jeden ze wspólników ma pozycję dominującą do spraw o podleganie ubezpieczeniom na podstawie art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy systemowej.
Podobne artykuły
