Emerytura pomostowa stanowi świadczenie przysługujące osobom, które wykonywały pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Celem tego specyficznego świadczenia jest zrekompensowanie osobom wykonującym zawody związane z czynnikami ryzyka możliwych negatywnych skutków zdrowotnych i umożliwienie wcześniejszego uzyskania uprawnień emerytalnych. Mówimy tu przede wszystkim o pracach w warunkach niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia albo trudnych do wykonywania.
Na przestrzeni lat rola emerytur pomostowych była coraz bardziej marginalizowana. Jeszcze do niedawna przysługiwały one wyłącznie osobom, które w szkodliwych warunkach pracowały do 1999 roku, co stanowiło bardzo duża barierę.
Istota emerytur pomostowych jest umożliwienie przejścia na emeryturę o 5 lat wcześniej, niż w przypadku powszechnego wieku emerytalnego. Tym samym kobiety mogą przejść na emeryturę pomostową już w wieku 55 lat, natomiast dla mężczyzn przewidziano wiek 60 lat.
Poszerzenie grona uprawnionych do emerytury pomostowej.
Od 1 stycznia 2024 roku grono osób, które mogą ubiegać się o emeryturę pomostową znacząco się poszerzyło na skutek nowelizacji ustawy. Nowelizacją ustawy zniesiono wymóg aby przed dniem 1 stycznia 1999 roku ubiegający się wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Uzasadnieniem tej zmiany jest fakt, iż mimo upływu lat nadal duża grupa osób wykonuje prace narażające ich zdrowie, co uzasadnia przyznanie im większej ochrony w zakresie zabezpieczenia emerytalnego. Dotychczas obowiązujące uregulowania były niezrozumiałe, często osoby wykonujące te same prace, w takich samych- szkodliwych- warunkach otrzymywały różne świadczenia, tylko dlatego, że zatrudnione były w innych przedziałach czasu.
Obecnie, aby uzyskać wcześniejszą emeryturę nadal wymagane jest osiągnięcie wymaganego ustawą wieku 55 lub 60 lat, posiadanie 15 lat pracy w warunkach szczególnych, oraz ogólnego stażu pracy wynoszącego w przypadku kobiet 20 lat, a w przypadku mężczyzn 25 lat.
Nowelizacja jednak nie będzie miała wpływu na kwestie powodujące najczęściej spory z ZUS, czyli to jakiego rodzaju prace pozwalają na uzyskanie emerytury we wcześniejszym wieku. Poszerzenie kręgu osób uprawnionych do emerytur pomostowych wręcz zwiększy ich ilość. Można spodziewać się, że organ rentowy nadal będzie kwestionował fakt zatrudnienia w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze, co naturalnie wymagać będzie odwołania się od negatywnej decyzji ZUS.
Brak konieczności rozwiązywania stosunku pracy przed złożeniem wniosku.
Kolejną ważną zmianą jest uproszczenie procedury wnioskowania o emeryturę pomostową.
Do niedawna, aby uzyskać należne świadczenie koniecznym było bardzo dokładne wykazanie faktu przepracowania wymaganego okresu na ściśle określonych stanowiskach. To właśnie ten aspekt był przedmiotem tysięcy sporów, kiedy to z uwagi na upływ czasu, likwidację licznych przedsiębiorstw przemysłowych oraz błędy w dokumentacji pracowniczej organ rentowy odmawiał prawa do emerytury pomostowej. Często osoby uprawnione do emerytur, aby złożyć wniosek emerytalny najpierw musiały zwolnić się z pracy, ryzykując pozostanie na wiele miesięcy bez źródła dochodu i w nadziei na szybkie rozstrzygnięciem sprawy.
Na chwilę obecną procedura ubiegania się o omamiane świadczenie znacząco została ułatwiona. W przeciwieństwie do wcześniejszych uregulowań, wprowadzono możliwość składania wniosku o emeryturę pomostową bez potrzeby rozwiązywania umowy o pracę. Dzięki temu nie ma już konieczności podejmowania ryzyka zwalniania się z pracy przed uzyskaniem stosownej decyzji. Organ wydając decyzję o przyznaniu emerytury po prostu zawiesi jej wypłatę do czasu spełnienia ostatniej z przesłanek- zakończenia stosunku pracy.
Ile wynosi obecnie emerytura pomostowa?
Na koniec warto przypomnieć, że zgodnie z obecnymi regulacjami emerytura pomostowa obliczana jest zgodnie z tymi samymi zasadami co emerytura powszechna, a zatem wynosi 100% potencjalnej emerytury, która jest obliczana dla osoby w wieku 60 lat i jest ona również tak samo waloryzowana. Jak poinformował wiceminister rodziny Stanisław Szwed osoby uprawnione mogą średnio liczyć na świadczenie w kwocie ok. 3.200 zł.
Ocena zmian.
Opisane wyżej zmiany to z całą pewnością krok w dobrą stronę i znaczące ułatwienie dla osób ubiegających się o prawo do wcześniejszej emerytury. Jednak z pewnością nowelizacja nie zmniejszy ilości sporów związanych z podważaniem przez ZUS spełnienia warunków uzyskania świadczenia. Nadal konieczne będzie dokładne udowodnienie faktu zatrudnienia na stanowisku związanym z pracą w niebezpiecznych warunkach, co często będzie kwestionowane przez organ rentowy, a zatem powodować będzie kolejne wieloletnie spory, w których to na obywatelu będzie spoczywał obowiązek udowodnienia ZUS-owi, że spełnia on warunki przyznania mu naleznej emerytury pomostowej.
Podobne artykuły
