Zasiłki
Kiedy nie przeliczamy podstawy wymiaru zasiłku na nowo?
Jak naliczana jest podstawa wymiaru zasiłku chorobowego/ macierzyńskiego/ opiekuńczego?
Zgodnie z ogólną zasadą wynikającą z art. 36 ustawy zasiłkowej – podstawę wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego ubezpieczonemu będącemu pracownikiem stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. W sytuacji natomiast, gdy pracownik pracował krócej, niż 12 miesięcy, wówczas bierzemy pod uwagę wszystkie pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia. Jeśli natomiast niezdolność do pracy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie, które ubezpieczony będący pracownikiem osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy.
Zobacz również: Jakie składniki wynagrodzenia nie są wliczane do podstawy wymiaru zasiłku?
Kiedy podstawa wymiaru zasiłku nie jest obliczana jako średnia z 12 miesięcy?
Wyjątkiem od zasady naliczania wysokości zasiłków z ubezpieczenia jest art. 43 ustawy zasiłkowej, który stanowi, iż:
“Podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe”.
Przywołany przepis oznacza, iż jeżeli przedsiębiorca/pracownik korzystał z zasiłków chorobowego, opiekuńczego, macierzyńskiego, rehabilitacyjnego, a przerwa pomiędzy końcem okresu pobierania ostatniego z zasiłków, a rozpoczęciem korzystania z kolejnego zasiłku chorobowego, opiekuńczego, macierzyńskiego, rehabilitacyjnego jest krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe – ZUS zamrozi podstawę ustaloną dla ostatnio pobieranego zasiłku i nie dokona ponownego przeliczenia podstawy wymiaru zasiłku.
Zobacz również: Czy premie i nagrody wliczane są do podstawy wymiaru zasiłku?
Jak liczyć czy przerwa pomiędzy zasiłkami jest krótsza niż 3 miesiące kalendarzowe ?
W art. 43 ustawy użyto pojęcia “miesiąc kalendarzowy”. Termin ten służy innym celom niż termin miesięczny wyznaczony w przepisach kodeksu cywilnego. Termin z art. 43 ustawy zasiłkowej ustanowiony został dla obliczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Podstawę tę stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pracę z okresu poprzedzającego powstanie prawa do zasiłku. Wynagrodzenie za pracę wypłacane jest zawsze co najmniej raz w miesiącu, z reguły z dołu Termin wyznaczony do “korekty” podstawy wymiaru świadczenia odpowiada zatem, co do zasady, trzem cyklom obrachunkowym wysokości wynagrodzenia. Nadto, “miesiąc” i “miesiąc kalendarzowy” – to dwa różne określenia języka prawnego. Wniosek stąd, że okres trzech miesięcy kalendarzowych przewidziany w art. 43 ustawy zasiłkowej, to okres obejmujący pełne kolejne nazwane miesiące, stanowiące trzy dwunaste części roku kalendarzowego – tak też uznał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 kwietnia 2005r. sygn. akt: I UK 372/04.
Czy norma art. 43 ustawy zasiłkowej ma zastosowanie zawsze w sytuacji występowania przerw pomiędzy zasiłkami w okresach krótszych niż 3 miesiące kalendarzowe?
Otóż nie! Wyjątek od zasady stanowi norma art. 40 ustawy zasiłkowej, zgodnie z którym – w razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, lub w miesiącach, o których mowa w art. 36.
Powyższe oznacza, iż podstawa wymiaru zasiłku dla pracownika, któremu zmodyfikowano umowę o pracę np. poprzez obniżenie wymiaru czasu pracy (np. w skutek zastosowania ustaw COVID owskich), będzie podlegała przeliczeniu na nowo nawet wówczas gdy przerwy pomiędzy pobieranymi zasiłkami były krótsze niż 3 miesiące kalendarzowe.