Kiedy ZUS może uznać umowę o pracę za fikcyjną?
W poprzednim wpisie pt. zwrot zasiłku opisałam ogólne przesłanki na których podstawie ZUS może żądać zwrotu pieniędzy. Dzisiejszy wpis stanowi niejako doprecyzowanie tematu. Chciałabym skoncentrować się na sytuacjach o których na pewno wiele osób przynajmniej słyszało.
W tym celu posłużę się przykładami:
Przykład 1)
Pani Kasia nie podlegając żadnemu ubezpieczeniu zaszła w ciążę. Z uwagi na zwiększone wydatki które generują badania prenatalne, a później pojawienie się na świecie małego człowieka, Pan Jacek (wujek Pani Kasi) postanawia zatrudnić ją w swojej firmie. Umowa o pracę zostaje podpisana, kwota wynagrodzenia określona na 3000 zł brutto. Składki za Panią Kasię za 3 miesiące odprowadzone, po czym z rozpoczęciem 5 miesiąca ciąży Pani Kasia dostaje od lekarza zwolnienie lekarskie. ZUS kwestionuje umowę o pracę.
Przykład 2)
Pan Jacek zostaje zatrudniony w firmie swojego kuzyna na stanowisku robotnika budowlanego. Umowa przewiduje wynagrodzenie w kwocie 2 500 zł brutto. Tydzień po podjęciu pracy Pan Jacek ulega wypadkowi w pracy łamiąc obie nogi. Zgodnie z obowiązującymi przepisami ma prawo do zasiłku chorobowego za czas trwania niezdolności do pracy oraz odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu spowodowany wypadkiem przy pracy. ZUS kwestionuje umowę o pracę.
Przykład 3)
W lipcu 2016r. Pan Jakub otrzymał negatywną decyzję w przedmiocie przyznania emerytury z powodu braku wymaganej ilości okresów składkowych i nieskładkowych. Do otrzymania świadczenia zabrakło mu dokładnie 21 dni. W październiku 2016r. Pan Jakub został zatrudniony w firmie swojego brata na okres 1 miesiąca. W listopadzie 2016r. Pan Jakub ponownie składa wniosek o przyznanie emerytury. ZUS kwestionuje umowę o pracę.
Kto narażany jest na kontrolę ZUS?
ZUS najczęściej kontroluje osoby zatrudnione u członków swojej rodziny. Oczywiście każdy z przykładów którymi się posłużyłam może zostać wywołany prawdziwymi okolicznościami, w takim przypadku wykazania wymagało będzie że praca była faktycznie świadczona.
ZUS może podważyć umowę o pracę na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest wykazanie, że umowa miała charakter pozorny. Drugim sposobem jest wykazanie, że umowa została zawarta w celu obejścia prawa lub jest ona niezgodna z zasadami współżycia społecznego. Każde z tych ustaleń prowadzi do stwierdzenia nieważności umowy o pracę.
Jeśli ZUS ustali, że nastąpiło zgłoszenie pracownika do ubezpieczeń społecznych, mimo że nie istniał stosunek pracy, wydaje decyzję o niepodleganiu przez pracownika ubezpieczeniom.
Czy ZUS może kwestionować wysokość wynagrodzenia?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zakwestionować wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że zostało wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa
Jak udowodnić, że stosunek pracy nie jest fikcyjny?
Aby wykazać, że umowa nie miała charakteru fikcyjnego, strony umowy o pracę kwestionowanej przez ZUS muszą przede wszystkim wykazać m.in:
- wspólny zamiar nawiązania stosunku pracy;
- faktyczne wykonywanie pracy;
- dowody otrzymania wynagrodzenia przez pracownika;
- potrzeby zatrudnienia pracownika przez firmę;
- dysponowania przez firmę środkami na pokrycie wynagrodzenia pracownika;
- zakres czynności pracownika i fakt ich wykonania;
- charakter miejsca i czasu pracy;
Oczywiście wszystkie te okoliczności wymagały będą powołania odpowiednich środków dowodowych w odwołaniu od decyzji ZUS.
Podobne artykuły
