Kontrola ZUSPodleganie ubezpieczeniom społecznym
Czy w pierwszych 24 miesiącach prowadzenia działalności gospodarczej można zadeklarować kod 0510?
Czy w pierwszych 24 miesiącach prowadzenia działalności gospodarczej można zadeklarować kod 0510?
Jeżeli miałabym określić jaki temat powtarzam w udzielanych poradach w 2023r. bardzo często, z pewnością wskazałabym na tematykę nieprawidłowego deklarowania kodu ubezpieczeń (0510) dla osób rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej lub “młodych przedsiębiorców”.
Historia zawsze zaczyna się podobnie. Młody przedsiębiorca, który nie chce korzystać z preferencyjnej wysokości składek w pierwszych 24 miesiącach prowadzenia działalności gospodarczej zwykle postanawia nie korzystać z tzw. małego ZUSu (30% minimalnej podstawy – kod ubezpieczenia 0570), lecz od razu dokonuje zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych z kodem 0510 przyjmując jako podstawę wymiaru składek kwotę pomiędzy 60-250% przeciętnego wynagrodzenia. Po pewnym czasie ZUS doręcza pismo w którym informuje, iż należy dokonać korekt złożonych deklaracji rozliczeniowych. Argumentacja zamieszona w piśmie zwykle sprowadza się do stwierdzenia, iż w pierwszych 24 miesiącach prowadzenia działalności gospodarczej obowiązkowym kodem ubezpieczeń jest kod 0570.
Czy takie stanowisko ZUS jest poprawne?
Jak zauważył Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 czerwca 2016 r., I UK 247/15, LEX nr 2096713, ze stanowczego brzmienia art. 18a ust. 1 ustawy systemowej wynika, że dla ubezpieczonych będących osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność (art. 6 ust. 1 pkt 5) w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych zawsze stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Tak określona minimalna podstawa wymiaru, pozwalająca osobom rozpoczynającym działalność gospodarczą zmniejszyć ich obciążenia publicznoprawne, jest więc z mocy prawa stosowana do tej kategorii przedsiębiorców. Nie ogranicza to jednak im możliwości skorzystania z wyższej podstawy wymiaru składek. Od osoby prowadzącej działalność gospodarczą zależy, czy skorzysta z prawa do opłacania składek od minimalnej podstawy 30%, czy też będzie je opłacać od zadeklarowanej wyższej podstawy (nieprzekraczającej jednak dla osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 10 ustawy systemowej). Podstawę wymiaru składek stanowi bowiem zadeklarowana kwota, a ustawa określa tylko jej minimalny wymiar. Z mocy art. 20 ust. 1 ustawy systemowej, tak określona podstawa odnosi się również do ubezpieczenia chorobowego, normowanego przepisami ustawy zasiłkowej.
Powyższy pogląd został rozwinięty w wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 26 lutego 2020r., sygn. akt: III AUa 595/19, zgodnie z treścią którego:
“Ze stanowczego brzmienia art. 18a ust. 1 u.s.u.s. wynika, że dla ubezpieczonych będących osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność (art. 6 ust. 1 pkt 5) w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych zawsze stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Tak określona minimalna podstawa wymiaru, pozwalająca osobom rozpoczynającym działalność gospodarczą zmniejszyć ich obciążenia publiczno-prawne, jest więc z mocy prawa stosowana do tej kategorii przedsiębiorców. Nie ogranicza to jednak im możliwości skorzystania z wyższej podstawy wymiaru składek. Od osoby prowadzącej działalność gospodarczą zależy, czy skorzysta z prawa do opłacania składek od minimalnej podstawy 30%, czy też będzie je opłacać od zadeklarowanej wyższej podstawy (nieprzekraczającej jednak dla osób, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają dobrowolnie, miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. 10 ustawy). Podstawę wymiaru składek stanowi bowiem zadeklarowana kwota, a ustawa określa tylko jej minimalny wymiar”.
Z powyższego wynika, iż rację ma ZUS wskazując, iż przez pierwsze 24 miesiące prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorca powinien zgłoszony być do ubezpieczeń z kodem 0570. Należy jednak mieć na uwadze, iż przedsiębiorca korzystający z Małego ZUSu ma prawo zadeklarować podstawę wymiaru składek pomiędzy 30-250 % przeciętnego wynagrodzenia.
Niewłaściwy kod zgłoszenia do ubezpieczeń nie powinien natomiast powodować wstecznego ustania podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, a tym bardzie stanowić podstawy do zwrotu zasiłków lub odmowy ich wypłaty. Ta tematyka jest jednak szersza i bardziej skomplikowana, dlatego w razie zaistnienia problemów jak opisane powyżej zapraszam do skorzystania z porady prawnej.
Podobne artykuły
